Botnet, hay còn gọi là mạng lưới các thiết bị công nghệ bị nhiễm phần mềm độc hại, từ bàn chải điện thông minh đến các thiết bị mạng công nghiệp mà tội phạm mạng có thể lợi dụng để triển khai hàng loạt các cuộc tấn công tự động, chẳng hạn như DDoS.

"Mirai là một trong những ví dụ điển hình về tấn công botnet. Phần mềm độc hại này hoạt động bằng cách quét mạng internet để tìm các thiết bị IoT có mật khẩu yếu, sau đó sử dụng thông tin đăng nhập có sẵn để truy cập và lây nhiễm các thiết bị này. Các thiết bị bị nhiễm trở thành một phần của mạng lưới botnet, và tội phạm mạng có thể thực hiện nhiều hành vi tấn công mạng khác nhau từ xa", Alisa Kulishenko – Chuyên gia phân tích bảo mật tại Kaspersky Digital Footprint Intelligence giải thích.

Các botnet tương tự Mirai thường được các kẻ tấn công tạo ra với mục đích buôn bán rộng rãi. Theo đó, quy trình lây nhiễm, loại phần mềm độc hại, cơ sở hạ tầng và kỹ thuật lẩn trốn các công cụ phát hiện phần mềm độc hại đươc thiết kế riêng biệt cho từng mục đích của kẻ tấn công. Giống như món "hàng hóa" được rao bán trên thị trường dark web, mức giá của chúng dựa trên chất lượng mà thay đổi khác nhau. Trong năm nay, giá botnet thấp nhất là 99 đô la Mỹ, còn những mạng lưới phức tạp hơn có thể lên tới 10.000 đô la Mỹ.

Một ví dụ về botnet được rao bán với mức giá ưu đãi trên trang dark web 

Các botnet luôn có sẵn để cho thuê với mức giá dao động từ 30 đến 4,800 đô la Mỹ mỗi tháng. “Ước tính lợi nhuận từ các cuộc tấn công này có thể vượt xa chi phí thuê hoặc mua botnet. Tội phạm mạng có thể sử dụng botnet để đào tiền điện tử, tấn công ransomware, và nhiều hoạt động phi pháp khác. Các công ty nguồn mở báo cáo rằng số tiền chuộc trung bình lên tới hai triệu đô la Mỹ! Trong khi đó, việc thuê botnet chỉ tốn một khoản phí nhỏ và chỉ cần một cuộc tấn công thành công là có thể hoàn vốn", Alisa Kulishenko nhấn mạnh.

Điều đáng báo động là kể từ đầu năm 2024, các chuyên gia của Kaspersky đã ghi nhận hơn 20 lời đề nghị cho thuê hoặc bán botnet từ các diễn đàn dark web và kênh Telegram. Những con số này cho thấy botnet đang trở thành một "vũ khí" nguy hiểm và dễ dàng tiếp cận đối với tội phạm mạng.

Ngoài việc mua các botnet có sẵn, kẻ tấn công còn có những cách thức tiết kiệm hơn để sở hữu những mạng lưới này. Tương tự dữ liệu bị rò rỉ, mã nguồn của botnet cũng có thể bị tin tặc tung lên mạng. Dựa trên phân tích 400 bài đăng trên dark web và Telegram từ đầu năm 2024 từ báo cáo của Kaspersky Digital Footprint Intelligence, tội phạm mạng có thể truy cập miễn phí hoặc phải trả phí từ 10 đến 50 đô la Mỹ để vào mã nguồn bị rò rỉ. Tuy nhiên, botnet lấy từ nguồn rò rỉ thường là lựa chọn của những kẻ tấn công ít kinh nghiệm vì chúng dễ dàng bị các giải pháp bảo mật phát hiện.

Các lựa chọn khác: Botnet bị rò rỉ và dịch vụ tạo botnet

Nhân tố tấn công có thể thuê dịch vụ để tạo mạng botnet riêng biệt. Chi phí phát triển phần mềm độc hại không giới hạn ở bất kỳ mức giá cụ thể nào và thường bắt đầu ở mức 3.000 đô la Mỹ. Theo Alisa Kulishenko, “các tác nhân phát triển phần mềm độc hại thường được lựa chọn dựa trên danh tiếng đối tượng trong ngành, chẳng hạn như xếp hạng trên diễn đàn” và phần lớn các giao dịch này diễn ra riêng tư thông qua tin nhắn cá nhân.

Để phòng chống các mối đe dọa liên quan đến hoạt động tội phạm mạng trên dark web, Kaspersky khuyến nghị người dùng thực hiện các biện pháp bảo mật sau:

• Sử dụng giải pháp Kaspersky Digital Footprint Intelligence: Công cụ này giúp các nhà phân tích bảo mật biết được cách tin tặc nhìn nhận về tài nguyên của công ty, từ đó, có thể phát hiện các lỗ hổng bảo mật mà tội phạm mạng có thể khai thác. Ngoài ra, Kaspersky Digital Footprint Intelligence giúp nâng cao nhận thức về các mối đe dọa để người dùng có thể thay đổi các biện pháp phòng chống phù hợp hoặc triển khai các hoạt động đối phó và loại bỏ mối nguy hại.

• Sử dụng giải pháp bảo mật điểm cuối đáng tin cậy như Kaspersky Endpoint Security for Business, được trang bị khả năng phát hiện dựa trên hành vi và kiểm soát các hoạt động bất thường. Nhờ đó, người dùng sẽ được bảo vệ trước các mối đe dọa.

Các chuyên gia tại Kaspersky Digital Footprint đã phân tích hành vi rao bán botnet trên các trang dark web, kênh Telegram ẩn và phát hiện kẻ tấn công có thể mua cả một mạng lưới botnet với giá chỉ từ 99 đô la Mỹ. Bên cạnh đó, tội phạm mạng có thể thuê botnet theo tháng hoặc mua dưới dạng mã nguồn bị rò rỉ. Lợi dụng vai trò tinh vi của Botnet, các tội phạm mạng triển khai dịch vụ tạo Botnet để đẩy mạng tần suất tấn công với quy mô lớn.